31 Mayıs 2015 Pazar

Auto Show 2015

29 Mayıs Cuma günü  Cumhurbaşkanı Erdoğan'la  Cuma namazını  Eminönü Yeni Cami'de kıldıktan sonra,daha önceden planlamış olduğum  bir etkinliği ,uygulamaya karar verdim.Etkinlik Auto Show 2015'e katılmaktı.Yaklaşık  75 km. mesafesinde (Kartal-Beylikdüzü)  yolu metro-metrobüs vasıtaları ile biraz yorgunlukla katederek  Tüyap fuar alanına ulaştım.Fuarda alıcı gözüyle bakmadığımdan dolayı ilgimi son model  A sınıfı spor arabalarından çok  , düşük CO2 emisyonu değerine sahip olan ,az yakıt tüketen ve hybrid veya ful elektrik enerjisi ile çalışan otomobil modelleri ilgimi çekti.Elektrik ile çalışan otomobil modellerinde dikkat çeken nokta ; bu araçların henüz benzinli çalışan araçlara göre daha yavaş hızlanması ve daha düşük maksimum hızlara sahip olmasıydı.BMW'nin İ3 modeli ful elektrik şarjı ile 190 km yol alabiliyormuş. ( gerçekten iyi bir değer)  Ford markasının modellerinde daha düşük yakıt tüketimi dikkatimi çeken diğer bir noktaydı.Fuarda genel olarak çoğunlukla dizel,hybrid  tipi araçlar yer almakla birlikte sadece benzinli çalışan yeni modeller de mevcuttu.

Dünya'da petrol rezervlerinin 50 yıl içinde  talebi karşılamakta yetersiz kalacağı tahmini göz önünde bulundurulursa ,  bu gibi fuarlarda  benzin dışı yakıt tüketen yeni otomobil modelleriyle daha fazla karşılaşabileceğimizi öngörebiliriz.Ayrıca iyice  kirlenen atmosferimizi kurtarabilmek adına düşük CO2 emisyon değerli araçları kullanmak geleceğimiz için hayati bir konudur.Gelişen robot teknolojileri ile birlikte uzman mühendislik bilgisinin sentezi neticesinde daha verimli ve hızlı çalışan elektrikli ve hybrid otomobillerin üretilebileceğinden hiç şüphem yok.Cumhurbaşkanımızın  yerli otomobil  üretilmesi isteğine ayrıca  elektrikli ve hybrid tipi yakıt tüketen teknolojilerin de eklenmesi rekabeti yakalamak açısından mantıklı olacaktır.

26 Mayıs 2015 Salı

İş Etüdü ve Taylorizm

Geçenlerde 2006 yılı basımlı Endüstri Mühendisliği ile ilgili bir intro kitabında "İş Etüdü'nün geleneksel uygulamalarının  , bazı ABD üniversitelerinde müfredat programından çıkarıldığı " gibisinden bir cümle okumuştum. ABD'de bulunan birkaç Endüstri Mühendisliği bölümlerine ait ders programlarına göz attığımda İş Etüdü yerine İnsan Faktörleri,Ergonomi,Performans Yönetimi gibi  işçileri odak noktasına koyan daha insancıl derslerin konulduğunu gördüm(Columbia Üniversitesi).Ama hepsi için geçerli değil.Misal Penn State 'de  Introduction to Work Design adı altında iş analizi ve iş ölçümü konuları halen sunuluyor.

25 Mayıs 2015 Pazartesi

Beş yıllık kısa bir aradan sonra

Beş yıl önce tozlu rafların arasına kaldırdığım bu blog sayfasını , şu günlerde kariyerimi pazarlama ihtiyacı hissettiğim için  yeniden o tozlu raflardan çekip üstünü güzelce bir temizleyerek içini doldurmaya karar verdim.Beş sene boyunca ne yaptığımı günü gününe buraya aktarmam da mümkün değil.Kısa bir özetini geçip  bugünden devam etmeye çalışacağım.

Gördüğüm kadarıyla en son Yüksek Lisans safhasında kalmışım, oradan itibaren anlatmaya başlayalım.SAU'de yüksek lisans iyi güzel bir şekilde başlamıştı.Epeyce hevesliydim fakat iş bulmak zorundaydım.Ailemin maddi durumu çok kritikti.Sakarya civarında iş başvurularında bulundum fakat o süre zarfında olumlu bir dönüş elde edememiştim.Yarı zamanlı bir çalışma şekline;iş  başvurusu yaptığım şirketler olumlu bakmıyorlardı.2011 yılının  ilk çeyreğinde Ailemle birlikte İstanbul'un Bakırköy ilçesine taşındım.Askerlik şubesine başvuru yaptım ve 2011 Nisan'da  acemi birliği Hatay İskenderun Deniz Er Eğitim Alay Komutanlığı  ,usta birliği  İstanbul Anadolu Kavağı Fatih Muhabere Komutanlığı olmak üzere 2011 Eylül'de kısa dönem askerliğimi tamamladım.Askerlik sonrası beni normal hayata uyum ve sıkıntılı iş arama süreci bekliyordu.Saçma sapan psikolojinizi ve sinirinizi test eden o gıcık mülakat soruları da eklenince daha zor bir süreç oldu.İnanın iş deneyimi yanında şu mülakatlar da bir o kadar önemli bir deneyimdir.

Öyle ya da böyle zaman geçti ve  6 ay sonra 2012 Nisan'da  Horoz Lojistik şirketinde Lojistik Uzman Mühendisi olarak göreve başlamıştım.Dopdolu ve çok yoğun  tempolu bir iş deneyimi olmuştu.İşin ilk zamanlarında günlük 50-100'ü geçmeyen mail sayısı ortası ve sonlarına doğru 1000'li rakamlara ulaşmaya başlamıştı.Aynı şekilde telefon görüşmeleri de artış göstermişti.Lojistik şubeler,Ana dağıtım merkezi,bölge aktarma merkezleri,müşteri ilişkileri departmanı arasında oluşan bu yoğun bilgi trafiğinin ben merkezinde yer alıyordum ve süreci tepeden bir mühendis bakış açısıyla takip ediyordum.Bunun dışında lojistik ile ilgili excel raporlarını hazırlıyor,hasarlı-kayıp/eksik kargolardan dolayı oluşan fatura sürecinde karar destek hizmeti sağlıyordum.Bu işin belki de en stresli bölümü fatura süreciydi ve ki benim ayrılmamdan sonra da şirketin fatura süreci görevlendirmesi konusunda değişikliğe gittiğini duymuştum.Ekstra olarak yaptığım bir işte  görevim olmamakla birlikte Logware isimli programı ve Excel ortamını kullanarak  araç rotalama ve dağıtım planlaması uygulamaları gerçekleştirmemdi.Bu uygulamalar sonucu çıktıları detaylı bir şekilde analiz etme imkanım olamadı fakat zaman zaman mevcut uygulamalardan daha iyi sonuçlar elde edilebildiğine şahit oldum.Bu uygulamada en büyük zorluk  mevcut yol yapılarının ve çevre şartlarının  Logware isimli programa dahil edilmemiş olmasıydı.Sonuç olarak beni işimde bağlayan profesyonel bir çalışma değildi ama kendi adıma güzel bir deneyim kazanmış oldum.

Bir yandan aklımın köşesinde bir nokta da Üretim/Üretim Planlama iş alanında çalışma hayali aklımı kemiriyordu.Bu aslında kariyer açısından büyük bir riskti.Tamamen farklı bir iş alanı ve farklı bir deneyim beni bekliyordu.Yeniden emekleme sürecine girecektim.Bütün bu riskleri göze alarak sırf hayalimden dolayı  2013 Nisan'da Özak Tekstil'in  Üretim Mühendisliği departmanında kendimi Üretim Mühendisi pozisyonunda buluverdim.Buradaki tempo mail ve telefon trafiğinden çok  yapılan üretim kontrol ve gözlemlerine ve excel'de hazırlanan raporlara dayanıyordu. İki ay gibi çok kısa bir iş deneyimi olmasına karşın  kariyerim açısından çok faydalı bir çıktı elde ettim.İlk olarak performans ve verimlilik yönetimi,iş etüdü konularında Barsesa Danışmanlık tarafından düzenlenen kısa seminerlere katıldım.Bunlar aslında Endüstri Mühendisliği bölümünde aldığım eğitimlerdi fakat yeni bir  bakış açısıyla tekstil sektörü de katılarak  Seycan Çağlar bey'den bu konuları dinlemek apayrı bir deneyim olmuştu.Sonrasında hemen Kesimhane atölyesinde iş ölçüm çalışmalarına start vermiştim.Casio marka dijital kronometre,gözlem tahtası ve kendi tasarımım gözlem formu  benim çok yakın dostlarım olmuştu.Endüstri Mühendisliği'nin ilk uygulamalardan birini yapıyordum.Saatler boyu süren gözlemler neticesinde işlere ait standart zamanları tek tek yeniden belirlemiştim.Daha önce yapılan ölçümler şimdi yeniden güncelleniyordu.Sonrasında Excel Makro kullanımı ile oluşturulmuş  verimlilik ve performans ölçüm programının şablonunda Takım liderim Fatih bey ile birlikte bazı düzenlemeler yapmıştım.Bu düzenlemeler neticesinde günlük olarak verimlilik ve performansı ölçüyor , sapmaları kontrol ediyordum.Bütün bu yapılan çalışmalar " Üretim Planlama " fonksiyonu açısından önemli girdilerdi.Diğer önemli bir konu üretim ölçme ve kontrol mevzusuydu.Üretimden veriler, ustabaşının, üretim bilgi formuna üretimden çıkan verileri  işlemesi ile  önüme geliyordu.Bu hiç sağlıklı bir yöntem değildi.Çıkan bilgilerin doğruluğu ve kontrolü  yeterince sağlanamıyordu.İşin son safhasına doğru  üretim ölçme ve kontrol 'de  manuel sistem otomatik sisteme geçildiğine tanıklık ettim.Artık üretim'den veriler barkod cihazları tarafından kayıt edildikten sonra  kullanıyor olduğum ERP yazılımının Üretim Verileri modülüne direkt düşüyor olacaktı.Tabii ki bu sistemin nasıl işleyeceği , cihazların nasıl kullanılacağı,atölye içindeki organizasyon gibi konuları kapsayan üretim ölçme ve kontrol sistemini Takım lideri ile birlikte organize etmiştim.Tam işi kavrama noktasına başlamış iken gene çok riskli ve aptalca bir karar almıştım.Çok yakınım olan birinden özel bir iş önerisi almıştım.Bir yerde junior ABAP uzmanı idi bu öneri.Maaşın çok yüksek olmasını ve işin yüksek kariyer hedefleri içermesini gözüme sokarak benim aklımı çelmişti.2013 Haziran'da  Takım liderimin sitem dolu bakışları arasında ben Özak Tekstil'deki işimden ayrılmıştım.Yaklaşık 3 hafta kadar evde ABAP üzerine çalışma yapmıştım.Fakat nedense o öneri bir şekilde toz oldu buharlaştı.Bunun üzerine ABAP uzmanlığına  olan çalışma motivasyonumu tamamen kaybetmiştim.Ve yeniden o sıkıntılı iş arama sürecine elimde olmadan düşüvermiştim.

2013 Kasım'da  boş kaldıktan 4 ay sonra  Fırat Plastik ve Kauçuk A.Ş.'de Üretim Mühendisi pozisyonunda yeniden üretim macerasına dönüyor olacaktım.Kısa bir oryantasyon eğitiminden sonra Plastik Enjeksiyon fabrikasında Üretim Mühendisi olarak göreve başlamıştım.İlk etapta bana verilen belirli bir iş tanımı ve görev listesi yoktu.Fakat ben mühendislik bakış açımı kullanarak  görev listelerime kendim karar verdim.Yaptığım projelere termin tarihleri verdim,projelerin kapsamını belirledim,projelerde kullanacağım araçları belirttim ve sonuçlarını kaydettim.Bu sistematik ve disiplinli çalışmanın bir şekliydi.İlk etapta  Enjeksiyon fabrikasında operatör kontrollü çalışan makinelerde iş analizi gerçekleştirdim ve iş akış diyagramları ile bunu belirttim.Bu noktada bazı işçilerin yapılan iş akışına uymadıklarını tespit etmiştim ve ek iş kapsamı doğuran iş elemanları eklediğine (bir parçanın kalıba yerleştirilmeden önce bezle silinmesi gibi ) şahit olmuştum.Bu gibi sorunları tespit edildiği için İş Etüdü uygulamaları halen popülerliğini korumaktadır.Metot etüdü çalışmalarından sonra belirlediğim iş elemanlarına ait standart zaman iş sürelerini belirledim.Operatörden bağımsız çalışan diğer plastik enjeksiyon makinelerinde ise çevrim süresi kontrol çalışması gerçekleştirdim ve neticesinde excel'de çevrim sürelerinin kontrol ve analizlerinin yapılabildiği yeni bir rapor tasarladım.Mevcut çevrim süreleri üzerinden ustabaşı yardımcıları ile çevrim denemeleri gerçekleştirdim.Bu denemeler neticesinde bazı ürünlerde iyileştirmeler sağladım.İş Örneklemesi çalışması ile kayıp zamanları analiz ettim.Üretimde verimliliği ve performansı ölçmek için Excel'de makro kullanımı ile şablon tasarladım.Burada üretimdeki veriler ,enjeksiyon makinelerinin dijital ekranından ;  işçinin  çevrim süresi * baskı sayısı formülünü kullanarak  hesap makinesiyle hesaplaması ve ürün bilgi formuna işlemesi ile geliyordu.Bu sistemin de güvenilirliği ve doğruluğu insan faktörünün belirli bir payı olması sebebiyle sorgulanabilirdi.Sonuç olarak bu toplanan üretim bilgi formlarından derlenen bilginin deftere teknisyenler tarafından kayıt edilmesi  neticesinde ben verimlilik ve performans raporumun  girdi bilgisine erişebiliyordum.Bu girdi bilgileri neticesinde günlük makine ve işgücü verimliliği takibi yapabiliyordum.Kayıp zamanları ise sağlıklı bir şekilde takip edemiyordum sebebi de  işçilerin oluşan kayıp zamanları vardiyanın sonunda kayıt almalarıydı.Bu alışılagelmiş uygulamadan dolayı kayıp zamanların kayıtları sağlıklı bir şekilde yapılamıyordu.Bütün bu yaptığım çalışmalar benim belirlediğim kararlar neticesinde yapılmıştı.Yönetimle günlük toplantılarda fırsat bulursam yaptığım bu mühendislik çalışmalarından bahsediyordum.Yönetim bu konuda bana esnek davrandı fakat gündemlerinde hiçbir zaman yaptığım çalışmalar olmadı.Çünkü yönetimin izni ve görev verme yetkisi içinde yaptığım görevler değildi.Yaptığım raporlar ve çalışmalar neticesinde olumlu bir geri besleme alamadım.Dört aylık  Enjeksiyon fabrikası deneyiminden sonra  görece çok daha küçük ve daha olumsuz çevre koşullarına sahip olan başta Masterbatch (Plastik boya hammadde üretimi) olmak üzere diğer yan atölyeler olan Profil Conta ve Film Üretim birimlerine üretim sorumlusu olarak  atanmıştım.Bu konuda kimseyi suçlayamam çünkü görevi ben de istemiştim.Ama çalışmaya başladığımda motivasyonum ciddi ölçüde azalmıştı,uyum sorunu yaşadım.Bu yeni görevimde artık yönetim bana görev tanımı ve yetki sunuyordu.Görevim üretim hatlarını kontrol etmek,vardiya defterlerini okumak, üretimle ilgili raporları (fark-fire,atıl malzeme,balans v.b.)  hazırlamak,diğer departmanlardan gelen talepleri izleyip ara stokları kontrol ederek talepleri zamanında karşılamak,aylık bütçe planlaması yapmak gibi standart görevler vardı.Bu görevleri eksiksiz olarak yerine getirdim.Açıkçası Enjeksiyon fabrikasında yaptığım mühendislik çalışmalarını burada uygulamaya vaktim daha az vardı ve motivasyonum da kırılmıştı.Şirket ile karşılıklı anlaşarak işten ayrılmaya karar verdim.

Bu  zorlu deneyimden sonra  en zor şeylerden birini başardım bu "Sigarayı Bırakmak" idi.Şu andan itibaren 1 yıldır ağzıma sigara almıyorum.Kasım 2014'de özel bir sebeple  Ankara'ya taşındım.Ankara'da aradığımı bulamadım.Daha doğrusu şahsi sorunlarımdan dolayı aktif iş arama sürecine (önyazı hazırlamak,günlük arama yapmak,fotoğraf güncel etmek gibi ...)  yeterince katılamadım.Mayıs 2015'de İstanbul'a taşındım ve aktif iş arama sürecine yeniden başladım.Şu an dek iyi bir kariyer çizmemiş olabilirim.Ama bundan sonra daha uzun süreli ve hızlıca terfi edebileceğim bir kurumun bünyesinde çalışmak isterim.Bu yaşadıklarımdan kendi adıma dersler çıkardım.Şimdi yeniden sıkıntılı bir sürecin içindeyim ama bu sefer kendimi daha enerjik ve dinamik hissediyorum.